Cr.Image: www.thaihealth.or.th
บ้าน วัด โรงเรียน สามแรงร่วมปั่นแห่งบ้านหนองไม้แก่น
ทุนจัดตั้ง “ธนาคารจักรยาน” ของบ้านหนองไม้แก่นในปี 2559 คือจักรยานเก่าๆ ที่ได้รับบริจาคมา 30 คัน แต่กลับกลายเป็นได้รับความนิยมจากชาวบ้าน มายืมขี่กันทุกเพศทุกวัย จากหลักสิบก็เพิ่มจำนวนเป็นหลักร้อย ต่อยอดกลายเป็นคลินิกจักรยานที่ให้บริการซ่อมพาหนะสองล้อฟรี และพัฒนาเป็นชุมชนจักรยานในที่สุด
นี่คือหนึ่งในผลสำเร็จอันน่าทึ่งจากการขับเคลื่อนบนแนวคิด “บวร : บ้าน วัด โรงเรียน” ของชุมชนบ้านหนองไม้แก่น ต.หนองลาน อ.ท่ามะกา จ.กาญจนบุรี ร่วมกับหน่วยงานราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ ซึ่งช่วยกันขับเคลื่อนสุขภาพและคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนให้ดีขึ้นอย่างมีชีวิตชีวา
องค์ประกอบสำคัญของโมเมนตัมที่พุ่งไปข้างหน้านี้ คือพระครูกาญจนธรรมชัย เจ้าอาวาสวัดหนองไม้แก่น บุคคลสำคัญที่ทำให้วัดหนองไม้แก่นกลายเป็นศูนย์กลางของงานพัฒนาสุขภาวะของชุมชน โดยใช้จักรยานเป็นตัวเชื่อมโยงภายในชุมชนให้มีสุขภาพที่ดีขึ้น
เริ่มจากการที่วัดตั้งโครงการธนาคารขยะ โดยขอบิณฑบาตขยะเพื่อนำมารีไซเคิลและขายต่อ เพื่อลดขยะในชุมชน ของที่ได้รับบริจาคนั้นมีจักรยานที่เสียแล้วติดมาด้วย หลวงพ่อจึงไปชวนชาวบ้านมาเรียนรู้วิธีซ่อมจากวิทยาลัยสารพัดช่าง ในที่สุดจักรยานไร้ค่าเหล่านี้ก็กลับมาโลดแล่นได้อีกครั้ง เมื่อชุบชีวิตจักรยานได้จำนวนหนึ่ง หลวงพ่อจึงเกิดความคิดจัดตั้งธนาคารจักรยานและคลินิกจักรยานในวัด โดยใช้เงินที่ได้จากธนาคารขยะเป็นทุน ให้บริการกับสมาชิกในชุมชน
ผลลัพธ์ออกมาน่าชื่นใจ เพราะชาวบ้านตื่นตัวและให้ความสำคัญกับการใช้จักรยานในชีวิตประจำวันมากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและกลุ่มผู้สูงอายุ ชุมชนเองก็เริ่มเห็นความสำคัญจึงจัดตั้งคณะทำงานและจัดประชุมภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมและเชิญชวนให้คนในชุมชนใช้จักรยานเดินทางในชีวิตประจำวัน แถมยังจัดเวทีประชาคม เพื่อรับฟังความคิดเห็นจากชุมชนเพื่อหาแนวทางส่งเสริมการใช้จักรยานจากคนในชุมชน
นอกจากนั้นยังมีการเตรียมชุมชนให้เหมาะกับการขี่จักรยาน ทั้งการจัดทำป้ายบอกเส้นทางปลอดภัยใช้จักรยานในชุมชน จัดกิจกรรมให้ความรู้เรื่องการใช้จักรยานและการซ่อมบำรุง การให้ความรู้เรื่องกฎจราจรเบื้องต้น
สิ่งที่น่าสนใจมากของชุมชนหนองไม้แก่น คือพวกเขาไม่ได้มองว่าการขี่จักรยานเป็นเพียงการเดินทางหรือการออกกำลัง แต่มองว่าจักรยานเป็นเครื่องมือหนึ่งในการเรียนรู้ คนใช้จักรยานได้เรียนรู้เรื่องเกี่ยวกับจักรยาน และยังใช้จักรยานปั่นไปเรียนรู้เรื่องอื่นๆ ในชุมชนได้อีก ดังนั้นในชุมชนจึงมีโครงการที่น่าสนใจอีกหลายโครงการ ไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนผู้สูงอายุ ศูนย์เรียนรู้แพทย์แผนไทย ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง โครงการชุมชนจักรยานเพื่อสุขภาวะ
เห็นได้ว่าโปรเจ็คต่างๆ ของชาวหนองไม้แก่นล้วนช่วยส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต ซึ่งนำไปสู่ความสุขและชีวิตที่มีคุณค่าสำหรับคนทุกช่วงวัยในชุมชน